Nhật Bản, quốc gia có tốc độ già hóa dân số nhanh nhất thế giới, đang đối mặt với cuộc khủng hoảng thiếu hụt lao động nghiêm trọng. Để giải quyết vấn đề này, ngành tài chính Nhật Bản đã triển khai các biện pháp tăng lương và cải thiện phúc lợi nhằm thu hút các nhân viên nghỉ hưu quay trở lại làm việc, tận dụng kinh nghiệm và kỹ năng quý báu của họ để thích ứng với môi trường thị trường thay đổi nhanh chóng.
Truyền thống trước đây, các nhân viên Nhật Bản sau khi nghỉ hưu ở tuổi 60 thường phải đối mặt với việc giảm lương và thu hẹp trách nhiệm công việc. Tuy nhiên, tình hình đã thay đổi rõ rệt. Để giữ chân nguồn nhân lực cao tuổi có giá trị, ngày càng có nhiều công ty áp dụng hệ thống trả lương dựa trên hiệu quả làm việc và giao cho nhân viên lớn tuổi những nhiệm vụ phù hợp với kinh nghiệm của họ.
Ngành tài chính Nhật Bản tuyển dụng nhân viên từ 60 tuổi trở lên, tăng từ dưới 5% trước đây lên 14%, lập kỷ lục mới. (Ảnh: Pexels)
Tập đoàn tài chính Mitsubishi UFJ (MUFG) có kế hoạch tăng lương cho nhân viên tái thuê sau khi nghỉ hưu đến 40%. Trong hai năm qua, Daiwa Securities đã tăng 15% mức lương trung bình cho nhân viên trên 60 tuổi. Bộ phận chứng khoán của Tập đoàn tài chính Sumitomo Mitsui cũng đã tăng lương cho nhân viên cao tuổi liên tục trong hai năm.
Dữ liệu từ Bộ Nội vụ Nhật Bản từ năm 2003 đến 2023 cho thấy tỷ lệ nhân viên trên 60 tuổi trong ngành tài chính đã tăng từ dưới 5% lên 14%, lập kỷ lục mới. Trong khi đó, tỷ lệ nhân viên từ 20 đến 34 tuổi giảm từ khoảng 40% xuống dưới 30%.
Tại sao ngành tài chính Nhật Bản lại dựa nhiều vào nhân viên cao tuổi như vậy? Một trong những lý do chính là họ có kinh nghiệm trong thời kỳ lãi suất cao và thị trường trái phiếu bùng nổ - những kiến thức mà thế hệ trẻ khó có được. Nomura Holdings nhận định rằng trong môi trường lãi suất hiện nay, kinh nghiệm và kỹ năng đa dạng của nhân viên trên 60 tuổi mang lại những quan điểm thực tiễn có giá trị.
Năm 2023, tỷ lệ sinh toàn quốc của Nhật Bản là 1,20, trong khi tại Tokyo, tỷ lệ sinh còn thấp hơn, chỉ đạt 0,99. (Nguồn hình: Pexels)
Theo dữ liệu mới nhất từ Bộ Y tế, Lao động và Phúc lợi Nhật Bản, năm 2023, tuổi thọ trung bình của phụ nữ Nhật Bản là 87,14 tuổi, duy trì vị trí hàng đầu thế giới trong 39 năm liên tiếp. Nam giới Nhật Bản có tuổi thọ trung bình là 81,09 tuổi. Tuy nhiên, tỷ lệ sinh đã giảm liên tục từ năm 2016, với tỷ lệ sinh tổng hợp của Nhật Bản năm 2023 là 1,20 và tỷ lệ sinh ở Tokyo chỉ 0,99 - trung bình phụ nữ ở Tokyo có chưa đầy 1 con.
Đối mặt với thực tế về tỷ lệ sinh giảm và dân số già, chính phủ Nhật Bản đang tích cực thúc đẩy các chính sách kéo dài tuổi nghỉ hưu. Các công ty cũng điều chỉnh chiến lược nhân sự để tối đa hóa giá trị của lực lượng lao động cao tuổi.
