Các số liệu cho thấy Indonesia, Philippines, Thái Lan và Việt Nam cùng với Trung Quốc là những nước gây ô nhiễm nhựa nghiêm trọng nhất thế giới, chiếm tới hơn 60% rác thải nhựa trong các đại dương.
Thực trạng này đã buộc các nhà lãnh đạo ASEAN nhìn nhận vấn đề một cách nghiêm túc. Một hội nghị ASEAN đặc biệt về rác thải nhựa được tổ chức vào tháng 3-2019. Ba tháng sau đó, tại Hội nghị cấp cao ASEAN lần thứ 34 ở Thái Lan, lãnh đạo 10 nước ASEAN đã cùng ra Tuyên bố Bangkok về chống rác thải nhựa trên đại dương. Trong đó nhấn mạnh hướng tới một nền kinh tế tuần hoàn 3R là cắt giảm rác thải nhựa (reduce), tái sử dụng (reuse) và tái chế (recycle).
Tuyên bố cũng kêu gọi các quốc gia thành viên tăng cường hơn nữa luật quốc gia và phối hợp với các nước khác trong nỗ lực cắt giảm rác thải nhựa trôi ra đại dương do các hoạt động sản xuất trên đất liền.
Tuyên bố cũng nêu rõ chỉ khuyến khích các nước thành viên điều chỉnh luật quốc gia vì ASEAN có một nguyên tắc là không can thiệp vào công việc nội bộ của nước khác.
Mặc dù không áp đặt lệnh cấm nhập khẩu rác thải nhựa hoàn toàn và ngay lập tức như nhiều tổ chức môi trường mong đợi, Tuyên bố Bangkok được xem là một bước tiến bộ của Đông Nam Á trong nỗ lực xóa bỏ hình ảnh là một trong những nơi gây ô nhiễm nhựa đại dương nhiều nhất thế giới.
