Phân tích tình trạng việc làm của di dân mới: Hiện trạng và thách thức
Tính đến cuối tháng 7 năm 2024, số lượng di dân mới tại Đài Loan đã vượt qua con số 600.000 người. Nếu tính cả thế hệ thứ hai của di dân mới, quy mô dân số này trở thành một nhóm không thể bỏ qua trong sự phát triển của xã hội Đài Loan. Từ những năm 2000, chính phủ Đài Loan đã nhận thức được tác động của nhóm di dân mới này đối với nhiều khía cạnh của Đài Loan và bắt đầu xây dựng các chính sách liên quan. Cơ quan chính chịu trách nhiệm là Sở Di dân thuộc Bộ Nội chính, tuy nhiên, các cơ quan khác như Bộ Giáo dục, Bộ Lao động, Bộ Y tế và Phúc lợi xã hội cũng thực hiện các kế hoạch và chương trình nhằm hỗ trợ di dân mới và con cái của họ nhanh chóng hòa nhập vào xã hội Đài Loan. Từ kết quả có được, hai thập kỷ nỗ lực đã được di dân mới công nhận, và nhiều di dân mới đã khẳng định mình trong nhiều lĩnh vực. Tuy nhiên, không thể phủ nhận rằng vẫn còn nhiều thách thức để di dân mới đạt được sự hòa nhập thực sự vào xã hội Đài Loan.
Bài viết này sẽ tập trung thảo luận về vấn đề việc làm của di dân mới. Theo báo cáo “Khảo sát nhu cầu đời sống của di dân mới” do Sở Di dân công bố năm 2023, tỷ lệ tham gia lao động của di dân mới đạt 75,01%, cao hơn so với tỷ lệ 59,17% của người Đài Loan. Tuy nhiên, do nhiều nguyên nhân, phần lớn di dân mới chỉ làm việc trong các ngành có yêu cầu thấp như quán ăn, dịch vụ vệ sinh, làm đẹp, hoặc các công việc lao động như làm trong nhà máy hoặc chế biến thủy sản. Dưới đây là một số thách thức mà di dân mới gặp phải trong việc làm, cần được xem xét và cải thiện trong tương lai:
Hạn chế do khả năng tiếng Trung chưa thành thạo
Ngoài những di dân mới đến từ Trung Quốc hoặc người gốc Hoa từ Đông Nam Á, hầu hết di dân mới tại Đài Loan đều gặp khó khăn trong giao tiếp do rào cản ngôn ngữ, ảnh hưởng đến đời sống, công việc, xã hội và việc giáo dục con cái. Mặc dù sau một thời gian sinh sống tại Đài Loan, họ đã có khả năng nghe và nói tiếng Trung, nhưng do thiếu kỹ năng đọc và viết, họ vẫn gặp khó khăn trong công việc và hỗ trợ giáo dục con cái. Đặc biệt, những người đã được đào tạo tốt tại quê nhà (như có bằng đại học) cũng bị hạn chế bởi kỹ năng đọc và viết tiếng Trung.
Khó khăn trong việc công nhận trình độ học vấn
Nhiều di dân mới đến Đài Loan gần đây có trình độ học vấn cao hơn so với thế hệ trước, nhiều người có bằng tốt nghiệp trung học và đại học. Tuy nhiên, những bằng cấp này thường không được công nhận tại Đài Loan hoặc quy trình công nhận rất khó khăn, làm hạn chế cơ hội việc làm của họ.
Phân biệt đối xử trong việc làm
Mặc dù chính sách của Đài Loan đối với di dân mới đã tiến bộ rất nhiều trong 20 năm qua, vẫn còn tồn tại sự phân biệt đối xử với nhóm này. Ngay cả khi di dân mới đã đạt được trình độ học vấn đầy đủ tại Đài Loan, họ vẫn có thể gặp khó khăn trong môi trường làm việc do sự phân biệt đối xử.
Tỷ lệ tham gia bảo hiểm lao động thấp
Mặc dù tỷ lệ tham gia bảo hiểm lao động của di dân mới đã tăng lên trong những năm gần đây, chỉ khoảng 30% di dân mới ở Đài Loan dưới ba năm tham gia chương trình này. Điều này một phần do giới hạn về năng lực tiếng Trung, cơ hội việc làm hạn chế, và thái độ của gia đình.
Nhiệm vụ cấp bách cần làm:
- Nâng cao năng lực tiếng Trung (bao gồm cả đọc và viết)
Cần tăng cường cơ hội học tiếng Trung cho di dân mới để giúp họ hòa nhập tốt hơn vào xã hội Đài Loan. Điều này đặc biệt quan trọng đối với di dân mới ở vùng nông thôn, nơi cơ hội học tập tiếng Trung hạn chế. - Quảng bá văn hóa đa dạng và đào tạo kỹ năng
Tăng cường quảng bá văn hóa đa dạng sẽ giúp giảm bớt định kiến đối với di dân mới. Đồng thời, cần mở rộng và cải tiến các chương trình đào tạo nghề để giúp di dân mới có cơ hội việc làm tốt hơn. - Sự hỗ trợ từ gia đình
Sự hỗ trợ từ gia đình, đặc biệt là từ phía gia đình chồng rất quan trọng trong việc giúp di dân mới thích nghi và hòa nhập vào xã hội Đài Loan.
------------------------------------------------------------------------------
Tác giả: Giáo sư Lưu Mai Quân / Viện trưởng Viện Nghiên cứu Lao động, Đại học Quốc gia Chính Trị
