Xôi ngũ sắc thì ở nhiều vùng miền của Việt Nam đều có, mỗi nơi đều có một cách chế biến và màu sắc cũng có đôi chút khác nhau. Trong bài viết này xin được giới thiệu cho bạn đọc món xôi ngũ sắc của tỉnh Hà Giang. Theo bài đăng trên trang Dulichkhatvongviet.com cho biết, xôi ngũ sắc là món ăn nổi tiếng của dân tộc Tày và trở thành đặc sản không thể thiếu trong mâm cỗ ngày Tết của người dân tộc ở Hà Giang. Gọi là xôi ngũ sắc bởi món ăn này được tạo nên bởi 5 màu khác nhau: đỏ, xanh, trắng, tím, vàng tượng trưng cho ngũ hành. Trừ màu trắng, các màu còn lại đều được ngâm lá, củ cây rừng để tạo màu chứ không dùng các chất tạo màu. Với hình thức bắt mắt 5 màu, độ dẻo thơm của gạo nếp nương xôi ngũ sắc đã trở thành món ăn truyền thống trong các dịp lễ Tết, sinh hoạt cộng đồng của đồng bào nơi đây.
Xem thêm: Miêu Lật tổ chức hoạt động “về nhà mẹ đẻ” cho di dân mới
Đằng sau những màu sắc bắt mắt của món xôi là ẩn ý cầu mong cho năm mới làm ăn thuận lợi của người Tày. Xôi năm màu đại diện cho ngũ hành: kim, mộc, thủy, hỏa, thổ. Màu đỏ mang ý nghĩa của khát vọng. Màu xanh tượng trưng cho màu xanh của núi rừng, cầu mong cho cây cối tươi tốt, thóc đầy nương, ngô đầy bồ. Màu tím tượng trưng cho đất đai trù phú, màu mỡ. Màu vàng tượng trưng cho sự ấm no, đầy đủ. Màu trắng tượng trưng cho sự chung thủy trong tình yêu. Theo quan niệm của người Tày, màu sắc món xôi càng đẹp thì càng tượng trưng cho sự thịnh vượng, làm ăn phát đạt cho gia đình.
Trang Dulichkhatvongviet.com cũng cho biết thêm, để nấu được món xôi ngũ sắc đúng chuẩn đòi hỏi bàn tay khéo léo của người phụ nữ Tày. Gạo nếp dùng để nấu xôi là nếp cái hoa vàng, ngâm trong nước từ 6 – 8 tiếng để gạo nở, hạt gạo khi hấp sẽ mềm, dẻo. Màu sắc của xôi là sự kếp hợp của các nguyên liệu thiên nhiên đặc trưng. Màu xanh được tạo từ lá giềng, lá bồng bông hay lá nếp. Màu đỏ được lấy từ quả gấc, lá dền hoặc lá cẩm đỏ. Màu vàng được tạo ra từ hạt dành dành hoặc củ nghệ. Khoai lang hoặc màu lá cẩm dùng để tạo ra màu tím. Màu trắng là màu tự nhiên của hạt gạo nếp cái hoa vàng.
Xem thêm: 3 nam thanh niên tại Quảng Ninh tự chế Ferrari 488 GTB với chi phí chỉ 100 triệu
Sau khi gạo ngấm màu, người ta mang xôi đi đồ, mỗi màu sẽ đồ ở một chõ riêng. Thứ tự đồ xôi sẽ được sắp xếp theo độ phai của màu, màu nào dễ phai nhất thì ở chõ đầu tiên, chõ trên cùng là màu trắng. Đây chính là công đoạn khó nhất, đòi hỏi sự tỉ mỉ, khéo léo đẻ tạo ra món xôi ngon tuyệt hảo. Xôi được đồ trên bếp lửa đều, đượm than để cho xôi được chín dẻo và có mùi thơm đặc trưng.
