Vào dịp Tết đến xuân về, mỗi gia đình ở Việt Nam đều sẽ chuẩn bị cho mình mâm ngũ quả để thờ cúng ông bà tổ tiên, đồng thời để cầu cho một năm mới được bình an, may mắn. Mâm ngũ quả là khái niệm để chỉ một mâm trái cây với khoảng năm loại hoa quả khác nhau, và thường được chưng lên bàn thờ tổ tiên hoặc trên bàn để tiếp khách.
Mâm ngũ quả ngày Tết thường được tượng trưng với 5 loại trái cây khác nhau, với người Việt thì con số 5 tượng trưng cho mong muốn được ngũ phúc lâm môn: Phú (giàu có, nhiều của cải); Quý (phẩm chất sang trọng); Thọ (sống lâu trăm tuổi); Khang ( có thật nhiều sức khỏe); Ninh (cuộc sống bình an).
Các loại hoa quả trưng trên mâm ngũ quả cũng mang những ý nghĩa khác nhau như:
Quả bưởi, dưa hấu: hứa hẹn một năm mới đủ đầy, nhiều may mắn.
Quả hồng, quýt: tượng trưng cho sự may mắn, hưng thịnh và thành đạt.
Quả lê: ngụ ý cho mọi việc luôn suôn sẻ, thuận lợi.
Quả lựu: tượng trưng cho mong muốn con cháu nhiều, vui nhà vui cửa.
Quả đào: thể hiện sự thăng tiến trong công việc.
Quả táo: có ý nghĩa phú quý.
Quả thanh long: mang ý nghĩa rồng mây gặp hội.
Ngoài ra, do Việt Nam điều kiện tự nhiên khác nhau, nên mỗi miền lại có phong tục lại có phong tục bày mâm ngũ quả khác nhau. Ở miền Bắc, người dân thường dùng các loại hoa quả như chuối, bưởi, đào, quất, hồng; còn các loại quả thường dùng ở miền Nam có: mãng cầu, dừa, đu đủ, xoài và sung với với mong muốn là “cầu sung vừa đủ xài” để bước sang năm mới đủ đầy, sung túc.
