Khi trẻ lớn lên, trẻ bắt đầu có nhiều suy nghĩ độc lập hơn và cha mẹ có thể nhận thấy rằng những "thiên thần nhỏ ngoan ngoãn" trước đây không còn nghe lời như trước nữa. Dù cha mẹ cố gắng nói như thế nào, trẻ thường tỏ ra không lắng nghe, khiến việc giao tiếp giữa cha mẹ và con cái trở nên khó khăn hơn. Tuy nhiên, sự thay đổi này không phải vì trẻ không muốn nghe, mà là cách giao tiếp cần phải được điều chỉnh. Việc nắm vững các kỹ thuật nói chuyện đúng cách không chỉ giúp trẻ hiểu rõ hơn mà còn khuyến khích khả năng suy nghĩ và hành động độc lập của trẻ.
Hướng dẫn dựa trên cảm xúc sẽ hiệu quả hơn
Khi trẻ chìm đắm trong thế giới của mình, dù là đang vui chơi hay có cảm xúc dao động, việc ra lệnh trực tiếp thường bị trẻ bỏ qua hoặc phản đối. Trong trường hợp này, cha mẹ có thể thử cách tiếp cận khác, đó là nhận diện cảm xúc của trẻ trước khi đưa ra chỉ dẫn. Xuất phát từ cảm xúc của trẻ không chỉ giúp trẻ cảm thấy được thấu hiểu mà còn giảm xung đột, khiến trẻ sẵn lòng hợp tác hơn.
Ví dụ: “Nhảy trên giường thật vui phải không? Nhưng mẹ biết một nơi an toàn và thú vị hơn để nhảy đấy!”. Cách nói này không chỉ làm trẻ cảm thấy được tôn trọng mà còn đạt được kết quả mong muốn của cha mẹ.
"Có thể" hiệu quả hơn "Không được"
Thế giới của trẻ em đầy ngây thơ và hồn nhiên, trẻ thường dễ tiếp nhận các biểu đạt tích cực hơn là những lệnh cấm. Việc luôn nói "không được" có thể khiến trẻ cảm thấy bị hạn chế quá nhiều, ngược lại, sử dụng từ "có thể" để hướng dẫn rõ ràng sẽ giúp trẻ hiểu nhanh hơn và hợp tác tốt hơn.
Ví dụ, khi trẻ nhìn thấy vũng nước và muốn nhảy vào, thay vì nói "Đừng dẫm vào vũng nước," hãy thử nói "Khi gặp vũng nước, con hãy bước qua nhé." Cách này giúp trẻ nắm bắt ý chính và hành động tự nhiên theo hướng dẫn..
3 kỹ thuật giao tiếp mà các bậc cha mẹ cần học để giúp trẻ tự giác. (Ảnh: Heho)
Cho trẻ không gian để tự quyết định
Khi trẻ bước vào khoảng 3 tuổi, trẻ bắt đầu phát triển ý thức tự giác và mong muốn kiểm soát hành động của mình, thường từ chối các mệnh lệnh cứng nhắc. Trong trường hợp này, thay vì ra lệnh, cha mẹ có thể đưa ra các lựa chọn để trẻ tự quyết định. Điều này không chỉ làm trẻ cảm thấy mình quan trọng mà còn giúp trẻ có trách nhiệm hơn với quyết định của mình.
Ví dụ, nếu muốn trẻ dọn dẹp đồ chơi, thay vì nói "Con dọn đồ chơi được không?" dễ bị bỏ qua hoặc phản đối, hãy thử nói "Con muốn tự dọn hay dọn cùng bố mẹ?". Cách lựa chọn này giúp trẻ cảm thấy mình có quyền quyết định và hành động tích cực hơn.
Giao tiếp hiệu quả là nền tảng của giáo dục
Bằng cách áp dụng 3 kỹ thuật nói trên, cha mẹ có thể dễ dàng hướng dẫn trẻ hình thành thói quen tốt, giảm các xung đột không cần thiết. Đồng thời, trẻ cũng có thể phát triển tính kỷ luật tự giác và khả năng tự quản lý, khuyến khích hành động độc lập. Quan trọng nhất, cách giao tiếp này còn giúp cải thiện mối quan hệ cha mẹ - con cái, hỗ trợ trẻ điều chỉnh cảm xúc tốt hơn.
